Pośrednik musi zawrzeć z klientem umowę pośrednictwa w formie pisemnej (lub elektronicznej). W tej umowie określony zostaje zakres czynności pośrednictwa. Na ubezpieczenie przekłada się to w bardzo prosty sposób.
Po pierwsze, pośrednik nie może świadczyć swoich usług bez umowy pośrednictwa. Ubezpieczyciel nie wypłaci wówczas odszkodowania, wskazując, że nie było to pośrednictwo, bowiem jego zakres określić powinna umowa, a tej nie było. Pośrednik pozostaje w takiej sytuacji z nie lada problemem. Nie ma umowy, nie ma pośrednictwa, ubezpieczenie nie działa, a szkodę trzeba naprawić. We własnym zakresie.
Po drugie, podczas likwidacji szkody ubezpieczyciel wnikliwie przeanalizuje zapisy umowy. Dlatego porządnie napisana umowa pośrednictwa jest na wagę złota.
Jeśli czegoś w niej zabraknie, ubezpieczyciel wskaże, że określone działanie lub zaniechanie pośrednika, z którego poszkodowany wywodzi swoją szkodę, pozostaje poza zakresem umowy, a tym samym poza zakresem ubezpieczenia.
Jeśli w trakcie wykonywania umowy dojdzie do zmiany zakresu czynności, a nie znajdzie to odzwierciedlenia w stosownym aneksie, sytuacja będzie analogiczna. Ubezpieczenie nie zadziała. Wystarczy, że pośrednik miał wyszukać klientowi segment w szeregowcu, a znalazł dom jednorodzinny w niezwykle atrakcyjnej cenie.
Jeśli w umowie pośrednik zobowiąże się do wykonania zbyt wielu czynności, ubezpieczenie również może nie zadziałać. Powodów jest kilka.
Ubezpieczeniem OC (zarówno obowiązkowym, jak i dobrowolnym) objęta jest odpowiedzialność cywilna wynikająca z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Jeśli w umowie pośrednik rozszerzy swoją odpowiedzialność, robi to na własne ryzyko.
Czynności z umowy mogą zostać uznane za wykraczające poza zakres czynności pośrednictwa w obrocie nieruchomościami. Ustawa o gospodarce nie jest tu zbyt pomocna, ponieważ nie zawiera żadnego, choćby przykładowego, katalogu czynności. Ewentualne spory z ubezpieczycielem w tym zakresie rozstrzygać będzie sąd.
Sytuacja jeszcze bardziej się skomplikuje, gdy pośrednik w dążeniu do zaoferowania kompleksowej usługi wykona czynności, których wykonywać nie powinien, ponieważ nie posiada ku temu odpowiednich kompetencji. Najmniej oczywistą z tych czynności wydaje się być dla pośredników pomoc prawna.
Przez świadczenie pomocy prawnej rozumie się m.in. przygotowywanie projektów umów. Nie brak pośredników utożsamiających notarialną umowę przedwstępną ze zbędnym kosztem, którego klient chce uniknąć i piszących samodzielnie umowy przedwstępne. We wszystkich szkodach, w których roszczenia poszkodowanych wywodzone były z nieprawidłowych zapisów umów przedwstępnych (czy nawet projektów aktów notarialnych!) pośrednik musiał liczyć się z odmową wypłaty odszkodowania. Działalność prawna nie jest bowiem wolna od ograniczeń i mogą ją wykonywać tylko podmioty uprawnione. Dodajmy, że nie mówimy tu jedynie o radcach prawnych i adwokatach. Dla nich zastrzeżono jedynie reprezentację procesową. Zgodnie z wyrokiem Trybunału Konstytucyjnego możliwe jest świadczenie pomocy prawnej w zakresie niewymagającym szczególnych kwalifikacji (poza reprezentacją procesową właśnie) przez osoby z wyższym wykształceniem prawniczym. Oznacza to, że w przypadku wystąpienia szkody w związku ze złym sporządzeniem przez pośrednika projektu np. umowy przedwstępnej czy najmu, ubezpieczyciele odmawiają wypłaty odszkodowania z OC.
[ 02/2021 ]
