W dniu 11 września br. weszła w życie ustawa o Krajowym Zasobie Nieruchomości. Ustawa ta zmieniała również ustawę o ochronie praw lokatorów (…), wprowadzając zmiany w dotychczasowym najmie okazjonalnym jak również wprowadzając nowy rodzaj najmu – najem instytucjonalny. Jednocześnie zmiana nastąpiła w sposobie obliczania wynagrodzenia notariusza za sporządzenie „poddania się rygorowi wykonalności” (zobowiązania do opróżnienia i wydania lokalu), używanego zarówno na podstawie umowy najmu okazjonalnego lokalu jako i na podstawie umowy najmu instytucjonalnego i koniecznego przy zawieraniu takich umów.
I tutaj od 11 września pojawił się problem. Nie wydano dotąd przepisów wykonawczych, na podstawie których notariusze mieliby sporządzać akty notarialne będące załącznikami do tego typu umów najmu. Przepis wymaga, aby wynagrodzenie notariusza za te czynności - przy sporządzaniu takiego aktu notarialnego, wynosiło nie więcej niż maksymalna kwota czynszu normowanego bez opcji za m. kw. mieszkania na wynajem, o którym mowa w przepisach ustawy o Krajowym Zasobie Nieruchomości, określoną dla miasta stołecznego Warszawy.
Kwota ta nie została dotąd ustalona, co według wielu notariuszy uniemożliwia sporządzanie aktów notarialnych, ponieważ jak twierdzą nie ma podstaw do pobrania wynagrodzenia. Z drugiej jednak strony notariusze mają możliwość pobierania wynagrodzenia za taką czynność w wysokości 200zł. jak za czynności nie określne w "cenniku".
Projekt rozporządzenia Rady Ministrów został dopiero 21 września skierowany do uzgodnień międzyresortowych, a 23 października do konsultacji publicznych i do dzisiaj trwają nad nim prace.
Jak widać ustawodawca niestety po raz kolejny wprowadza zmiany w sposób nieprzemyślany. Planując zmiany w wynagrodzeniu notariusza należało jednocześnie przygotować odpowiednie przepisy wykonawcze w taki sposób, aby mogły wejść w życie równolegle z przepisami ustawy.
Jeśli same zmiany dotyczące obniżenia wynagrodzenia za ten rodzaj czynności z punktu widzenia osób podpisujących takie umowy najmu należy uznać za pozytywne, ponieważ wielokrotnie dodatkowa kwota ponad 250zł zniechęcała do zwierania tego typu umów, to samo wykonanie niestety już nie. Dla dopełnienia tego kuriozalnego faktu również sam moment wejścia w życie nowych przepisów, a w zasadzie brak przepisów wykonawczych jest najgorszy w roku. Wrzesień jest bowiem miesiącem w którym jest najwięcej wynajmowanych mieszkań. Niestety wynajmującym przez brak wyobraźni ustawodawcy została zamknięta droga do zawierania tego typu umów najmu, a sam „okazjonalny i instytucjonalny wynajem” mieszkań został „sparaliżowany” na kilka tygodni, a może miesięcy!
Zastanawiające jest również czy notariusze będą chętnie chcieli sporządzać akt notarialny za niespełna 14 złotych. Może się bowiem okazać, że czynność ta będzie „traktowana po macoszemu” i trzeba będzie dłużej poszukać notariusza, który znajdzie „wolny czas”…
Choć z drugiej strony śledząc proces legislacyjny (i tutaj zaskoczenie!) zastanawiające jest stanowisko Krajowej Rady Notarialnej przekazane MIiB, w którym to KRN sugeruje, że wynagrodzenie za sporządzenie oświadczenia dotyczącego umowy najmu okazjonalnego lub instytucjonalnego będzie wynosiło iloczyn czynszu normowanego za 1m.kw dla Warszawy i powierzchni mieszkania!
Uzasadnienie do uchwały KRN wydaje się jeszcze większym zaskoczeniem ponieważ w dniu 4.10.2017 roku Ministerstwo Sprawiedliwości w trakcie uzgodnień resortowych przedstawiło opinię, że stawka 13,43 zł może być za niska i może nawet nie pokryć kosztów. W swym piśmie MS nic nie wspomina o iloczynie stawki i metrażu...
Jeśli taki sposób liczenia wynagrodzenia notariuszy (iloczyn stawiki i metrażu) miałby obowiązywać po wejściu rozporządzenia w życie, to zważywszy na fakty z przed 11 września pojawia się uzasadnione pytanie, czy to skutecznie nie „sparaliżuje” najmu okazjonalnego w Polsce w szczeglności w mniejszych miejscowościach!?
Leszek A. Hardek
Ekspert Nieruchomości PFRN (ENF)
doradca (DRN), zarządca i pośrednik
[ październik 2017 ]
